તમને જણાવી દઈએ કે હિંદુ ધર્મ માં મંદિર ને ખુબ પવિત્ર અને શુભ માનવામાં આવે છે તે ખીર ભવાની મંદિર માં વાર્ષિક મહોત્સવ માટે ઘણા પ્રવાસી કશ્મીરી પંડિત અહિયાં પહોંચે છે. તેમજ ઉત્તરી કશ્મીર ના ગાંદરબળ જીલ્લા માં સ્થિત તુલમુલ ગામ માં સ્થિતિ માતા રાગની નું ખીર ભવાની મંદિર કાશ્મીરી પંડિતો માટે આસ્થા નું સૌથી મોટું પ્રતિક માનવામાં આવે છે તો આવો તમને આ ધાર્મિક સ્થળ ના ઈતિહાસ અને વિશેષતાઓ વિશે આજે કહેવાના છીએ, તો આવો જાણીએ.
ખીર ભવાની મેળો કાશ્મીરી પંડિતો નો વર્ષ ભારનો તહેવાર માનવામાં આવે છે. એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે રાવણ ભક્તિ ભાવ થી પ્રસન્ન થઈને માં રાજ્ઞા માતા પ્રકટ થઇ હતી એના પછી રાવણ એ એની સ્થાપના કુળદેવી ના રૂપ માં કરાવી. પરંતુ અમુક સમય પછી રાવણ ના વ્યવહાર અને ખરાબ કામ ની લઈને દેવી નારાજ થઇ ગઈ અને રાવણ ની નગરી છોડીને જતી રહી. એના પછી ભગવાન શ્રી રામ એ જયારે રાવણ નું વધ કર્યું તો પ્રભુ રામ એ હનુમાનજી ને કહ્યું કે તે રાગ્યાના દેવી ની સ્થાપના કોઈ ઉપયુક્ત સ્થાન પર કરાવો, એના પછી જ હનુમાન ની મદદ થી કશ્મી ના તુલમુલ માં દેવી માં ની સ્થાપના કરવામાં આવી.
તેમજ આ મંદિર નું નિર્માણ ૧૯૧૨ માં મહારાજા પ્રતાપ સિંહ એ કરાવ્યું હતું. એના પછી મહારાજ હરી સિંહ એ એનું જીર્ણોદ્ધાર કરાવ્યું. કશ્મીર માં અમરનાથ ગુફા પછી આને બીજું સૌથી પવિત્ર સ્થાન માનવામાં આવે છે. તેમજ ૧૯૮૯ માં આંતકી ઘટનાઓ થી ત્યાના કાશ્મીરી પંડિત વિસ્થાપિત થઇ ગયા હતા. તેમજ વર્ષ ૨૦૦૭ પછી શ્રદ્ધાળુ ફરીથી આ મૂળ મંદિર માં આવવા લાગ્યા, એવું પણ માનવામાં આવે છે કે પ્રાચીન સમય માં એક કશ્મીરી પુરોહિત ને માતા એ સપના માં જણાવ્યું કે એના મંદિર નું નામ ખીર ભવાની જ રાખે લગભગ આ કારણ થી દરેક વર્ષ પૂજા ની પહેલા મંદિર ના કુંડ માં દૂધ અને ખીર નો ભોગ ચઢાવવામાં આવે છે. આ ખીર થી ચશ્માં ના પાણી નો રંગ બદલાય છે આ મંદિર માં પાણી નો એક સ્ત્રોત છે જેને ચમત્કારિક માનવામાં આવે છે. ખીર નો મતલબ દૂધ અને ભવાની નો મતલબ ભવિષ્યવાણી છે આ કારણ છે કે ઝરણાં નું મંદિર માં ખુબ મહત્વ છે.
