ભારતમાં ઘણા સ્મશાન છે. પરંતુ એક એવું સ્મશાન પણ છે, જ્યાં ચિતા પર સૂનારને સીધો મોક્ષ મળે છે. કહેવાય છે કે દુનિયાનું આ એકમાત્ર સ્મશાન છે જ્યાં ચિતાની આગ ઠંડક નથી પડતી.કહેવાય છે કે અહીં દરરોજ 300થી વધુ મૃતદેહોના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવે છે.

એટલું જ નહીં, અહીં મૃતદેહને ચિતા પર મૂકતા પહેલા ટેક્સ વસૂલવામાં આવે છે. આ સ્મશાન બાબા વિશ્વનાથની નગરી કાશીમાં છે. તે મણિકર્ણિકા સ્મશાનગૃહ તરીકે ઓળખાય છે. કદાચ આ ઘાટ વિશ્વનું પહેલું એવું સ્મશાન છે, જ્યાં મૃતકો પાસેથી ટેક્સ વસૂલવામાં આવે છે.

તેની પાછળ પણ એક રસપ્રદ વાર્તા છે. એવું કહેવાય છે કે મણિકર્ણિકા ઘાટ પર અંતિમ સંસ્કારની કિંમત ચૂકવવાની પરંપરા લગભગ ત્રણ હજાર વર્ષ જૂની છે. વાસ્તવમાં ‘કર’ વસૂલવાની શરૂઆત રાજા હરિશ્ચંદ્રના સમયથી થઈ છે.

દંતકથા અનુસાર, એક વચનને કારણે, રાજા હરિશ્ચંદ્ર ભગવાન વામનને પોતાનો મહેલ દાન કરીને કલ્લુ ડોમમાં કામ કરતા હતા. આ દરમિયાન તેમના પુત્રનું મૃત્યુ થયું હતું. જ્યારે તેની પત્ની તેના પુત્ર સાથે અગ્નિસંસ્કાર માટે મણિકર્ણિકા સ્મશાનગૃહમાં પહોંચી,

ત્યારે વચનથી મજબૂર થઈને હરિશ્ચંદ્રએ પત્નીને અગ્નિસંસ્કાર પહેલાં દાન માંગ્યું, કારણ કે કલ્લુ ડોમે આદેશ આપ્યો હતો કે દાન લીધા વિના કોઈનો અગ્નિસંસ્કાર કરવો જોઈએ નહીં. જ્યારે તેની પત્નીને તે સમયે આપવા માટે કંઈ જ નહોતું.

આમ છતાં રાજા હરિશ્ચંદ્ર દાન લીધા વિના અંતિમ સંસ્કાર કરવા માટે રાજી ન થયા. તે પછી, મજબૂરીમાં તેની પત્નીએ સાડીનો ટુકડો ફાડી નાખ્યો. કહેવાય છે કે એ જ પરંપરા આજે પણ ચાલુ છે. આજે પણ અહીં દાન લેવામાં આવે છે પરંતુ લેવાની રીતો બદલાઈ ગઈ છે. આ જ કારણ છે કે આજની તારીખમાં લોકો આને ‘ટેક્સ’ કહે છે.