રામેશ્વરમ મંદિર હિંદુઓ ના પવિત્ર તીર્થસ્થળો માં થી એક સ્થાન છે. આ તમિલનાડુ ના રામનાથપૂરમ જીલ્લમાં સ્થિત છે. ધર્મગ્રંથો માં બદ્રીનાથ, દ્વારકા, જગન્નાથ પૂરી અને રામેશ્વરમ નું એમનું જ મહત્વ છે. આ તીર્થ ચાર ધામો માં થી એક છે.
એની સિવાય મંદિર માં સ્થાપિત શિવલિંગ ૧૨ જ્યોર્તિલિંગો માં થી એક શિવલિંગ માનવામાં આવે છે. આ મંદિર ને રામનાથસ્વામી મંદિર ના નામ થી પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ ભગવાન શિવ નું મંદિર છે જે દેશભર માં પ્રસિદ્ધ મંદિર છે.
રામેશ્વરમ માં દરેક વર્ષે લાખો શ્રદ્ધાળુ દર્શન માટે પહોંચે છે. શિવલિંગ ના રૂપ માં આ મંદિર માં મુખ્ય ભગવાન શ્રી રામનાથસ્વામી ને માનવામાં આવે છે. મંદિર લગભગ ૧૫ એકર વિસ્તાર માં બનેલુ છે. મંદિર માં તમને ઘણા પ્રકારના વાસ્તુશિલ્પી જોવા મળશે.
મંદિર વૈષ્ણવવાદ અને શૈવવાદ નો સંગમ માનવામાં આવે છે. મંદિર માં કલાની સાથે સાથે ઘણા પ્રકારના અલગ અલગ શિલ્પી પણ જોવા મળે છે. એનું સૌથી મોટું કારણ મંદિર ને દેખરેખ તેમજ રક્ષા ઘણા રાજાઓ દ્વારા કરવાનું છે.
ચમત્કારિક છે અહિયાં તીર્થમ થી નીકળવા વાળું પાણી રામનાથ સ્વામી મંદિર વિશે માન્યતા છે કે અહિયાં સ્થિત અગ્નિ તીર્થમ માં જે પણ શ્રદ્ધાળુ સ્નાન કરે છે એના બધા પાપ ધોવાઇ જાય છે. આ તીર્થમ થી નીકળતા પાણી ને ચમત્કારિક ગુણો થી યુક્ત માનવામાં આવે છે.
લોકો નું માનવું છે કે આ પાણી માં ડૂબકી લગાવવા વાળા લોકો ના બધા દુખ કષ્ટ દુર થઇ જાય છે અને પાપો થી મુક્તિ મળે છે. એ પણ કહેવામાં આવે છે કે આ પાણી માં ન્હાવા પછી બધા રોગ કષ્ટ દુર થઇ જાય છે.
એની સિવાય આ મંદિર ના પરિસર માં ૨૨ કુંડ છે જેમાં શ્રદ્ધાળુ પૂજા ની પહેલા સ્નાન કરે છે. રામાયણ કાળથી જોડાયેલું છે મંદિર નું મહત્વ રામાયણ યુગમાં ભગવાન રામ દ્વારા શિવજી ની પૂજા અર્ચના કરીને જ રામાનાથસ્વામી ની શિવલિંગ ને સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી.
રામાયણ ની અનુસાર એક સાધુ એ શ્રી રામ ને કહ્યું હતું કે શિવલિંગ સ્થાપિત કરવાથી ત્યાં રાવણ ના વધ ના પાપ થી મુક્તિ મેળવી શકે છે. તેથી શ્રીરામ એ ભગવાન હનુમાનજી ને કૈલાશ પર્વત પર એક શિવલિંગ લાવવા માટે મોકલ્યા પરંતુ તે શિવલિંગ લઈને સમય પર પાછા ફરી વળ્યા નહિ.