પાકિસ્તાનના કટાસરાજ સાથે ઘણી માન્યતાઓ જોડાયેલી છે, તેથી તે હિન્દુઓની આસ્થાનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. માન્યતા અનુસાર, જ્યારે દેવી પાર્વતી સતી થઈ ત્યારે ભગવાન શિવની આંખમાંથી બે આંસુ પડ્યા હતા. અજમેર તીર્થસ્થાન છે. આ સ્થળનું મહત્વ મહાભારત કાળ સાથે પણ જોડાયેલું છે. મહાશિવરાત્રી 2022 ના અવસર પર અમે તમને આ પ્રખ્યાત મંદિર વિશે જણાવી રહ્યા છીએ.

મંદિરનો સ્વભાવ જ એવો છે : મંદિરનું હાલનું સ્વરૂપ 6ઠ્ઠી અને 9મી સદીની વચ્ચે રાજાઓ દ્વારા આપવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી આ મંદિર જેમ તેમ ઉભું છે, પરંતુ મુસ્લિમ આક્રમણકારો દ્વારા તેના પર થયેલા હુમલા અને પાકિસ્તાનના અલગ થયા પછી આ મંદિર તરફ ધ્યાન ન આપવાને કારણે આ મંદિર આજના સમયમાં ક્ષતિગ્રસ્ત હાલતમાં છે.

અહીંના સતઘરા મંદિરોના સમૂહમાં માત્ર ચાર મંદિરોના અવશેષો બચ્યા છે, જેમાં ભગવાન શિવ, રામ અને હનુમાનના મંદિરો છે. પેટા-મંદિરોની ઊંચાઈ પાંસળીવાળા ગુંબજ દ્વારા તાજ પહેરાવવામાં આવેલા થાંભલાઓની ટૂંકી પંક્તિઓ સાથે કોર્નિસની શ્રેણી હોય તેવું લાગે છે. સાત મંદિરો કાશ્મીરી મંદિરોની જેમ જ સ્થાપત્ય શૈલીમાં બાંધવામાં આવ્યા હતા.

આ મંદિર અને કુંડ સાથે જોડાયેલી વાર્તા છે : જ્યારે સતીએ તેના પિતા દક્ષના સ્થાને યજ્ઞકુંડમાં આત્મદાહ કર્યો ત્યારે ભગવાન શિવે તેના વિયોગમાં પોતાના હોશ ગુમાવી દીધા. તેમના આંસુઓમાંથી બે કુંડ બનાવવામાં આવ્યા હતા, જેમાંથી એકનું નામ પાકિસ્તાનના કટાસરાજ મંદિરના અમૃત કુંડ છે. એવું કહેવાય છે કે અહીંના સાત મંદિરો મહાભારત કાળમાં પાંડવો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યા હતા.

પાંડવોએ તેમના વનવાસ દરમિયાન લગભગ 4 વર્ષ અહીં વિતાવ્યા હતા. પાંડવોએ તેમના રહેવા માટે સાત ઈમારતો બનાવી હતી. તે જ સમયે, ઇમારત હવે સાત મંદિરોના નામથી પ્રખ્યાત છે. આ સ્થાન વિશે એવું પણ માનવામાં આવે છે કે આ કુંડના કિનારે યુધિષ્ઠિર અને યક્ષનો સંવાદ થયો હતો.