‘શ્રી શબ્દ નો અર્થ સંસ્કૃત વ્યાકરણની મુતાબિક ત્રણ શબ્દો થી મળીને બનેલા છે. આ ત્રણ શબ્દ શોભા, લક્ષ્મી અને ક્રાંતિના રૂપમાં પ્રયોગ કરવામાં આવે છે. શ્રી ને શક્તિ માનવામાં આવ્યો છે. હકીકતમાં આ પુરા બ્રહ્માંડની પ્રાણ શક્તિ છે.
આ શબ્દ નો ઉલ્લેખ સૌથી પહેલા ઋગ્વેદ માં કર્યો હતો. મુખ્ય રૂપ થી, ‘શ્રી’ શબ્દ ધન, પ્રસિદ્ધિ, સોંદર્ય, કરિશ્મા, ભલાઈ અને અધિકતાને દર્શાવે છે. ઘણા લોકોનું માનવું છે કે શ્રી શબ્દ દેવી લક્ષ્મીનો પર્યાય છે અને વિશેષ રૂપથી દિવાળી જેવા તહેવારો પર આની પૂજા કરવામાં આવે છે.
આપણા પુરાણમાં પણ ઘણી વાર્તાઓ છે જે આ શબ્દનો ઉલ્લેખ કરે છે. એવું કહેવાય છે કે એક વાર રૂક્ષ્મણી રિસાય જાય છે અને ભગવાન વિષ્ણુની પત્ની મહાલક્ષ્મીને એક પ્રશ્ન પૂછે છે – તે પૂછે છે કે ‘તમે કોના ઘર માં નિવાસ કરો છો?’
મતલબ દેવી લક્ષ્મીને ઘર પર આમંત્રિત કરવા માટે વ્યક્તિમાં એવા ક્યાં ગુણ હોવા જોઈએ, જેનાથી તે એના ઘરમાં વાસ કરી શકે. માં લક્ષ્મીને ઘર પર બોલાવવા માટે આ બધી વાતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ કારણ કે તમારી નાની નાની ભૂલોથી તે ગુસ્સે થઇ શકે છે.
આ સવાલના જવાબમા માં લક્ષ્મી એ આ જવાબ આપ્યો પૃરુષો માં હોવા જોઈએ આ ગુણ: જે ઓછુ અને સુખદ મુસ્કુરાત ની સાથે બોલે છે. જે ‘કાર્યકુશળ’ હોય. જે ભાગ્ય દ્વારા સોપાય ગયેલા કાર્યોને કરવામાં સક્ષમ હોય. જે ‘સંયમી’ હોય- સંયમ દેખાતો હોય. જે ઉદાર હોય.
જે નારાજ નથી થતા. તે વ્યક્તિ જે વ્યસ્ત જીવનમાં પણ પ્રભુને યાદ કરવા માટે સમય કાઢે છે. મહિલાઓ માં હોવા જોઈએ આ ગુણ : મહિલાઓ જે ના કેવળ પતિની સેવા કરે પરંતુ પુરા પરિવારની દેખરેખ પણ કરે છે. જે બીજાને ક્ષમા કરે. કોણ કરી રહ્યા છે.
‘મૃદુ ભાષી’- મીઠું બોલતી હોય. પુરુષની તુલનામાં વધારે ‘સંયમી’ હોય. માર્કન્ડેય પુરાણમાં મળી એક વાર્તાની અનુસાર માં લક્ષ્મી એવી મહિલાના ઘરમાં ક્યારેય નહિ જતી જે વગર વાત પર દરેક સમયે ગુસ્સા માં રહેતી હોય. વગર કારણે લગાતાર બોલતી હોય. બોલતા સમયે ચીલ્લાવું અથવા પછી જોર જોર થી વાતો કરતી હોય.
સતત ખાતી હોય. સવાર અને સાંજ સુતી હોય. દેવી લક્ષ્મી એવા પુરુષ ના ઘરે ક્યારેય વાસ કરતી નથી જે બીજા ની ચીજો પર હક જમાવી લે. કોઈ બીજા વ્યક્તિનું વાહન. બીજા કોઈ વ્યક્તિનું ઘર. કોઈ બીજા વ્યક્તિનું ખેતર અથવા અનાજ. કોઈ બીજા માણસની પત્ની.
