ભગવાન શ્રી ગણેશ ને આપણે એકદંત પણ કહીએ છીએ કારણકે નજીકથી જોવા પર એની પ્રતિમા અથવા ફોટો માં એનો એક દાંત તૂટેલો જોવા મળશે. આપણા ધર્મ ગ્રંથ આની પાછળ અલગ અલગ કથાઓ જણાવે છે. આવો જાણીએ કઈ કઈ કથાઓ છે ગણેશજી ના એકદંત હોવાની પાછળ.
કથા ૧ : પરશુરામજી એ એમના પરશેથી તોડ્યો ગણેશજી નો એક દાંત :
એક વાર વિષ્ણુ ના અવતાર ભગવાન પરશુરામજી શિવાની ને મળવા કૈલાશ પર્વત આવ્યા. શિવ પુત્ર ગણેશજી એ એને રોકી દીધા અને મળવાની પરવાનગી ન આપી. આ વાત પર પરશુરામજી ગુસ્સે થઇ ગયા અને એમણે શ્રી ગણેશ ને યુદ્ધ માટે પસંદગી આપી દીધી. શ્રી ગણેશ પણ પાછળ હટવા વાળા માં થી ન હતા. બંને ની વચ્ચે ઘોર યુદ્ધ થયું. આ યુદ્ધ માં પરશુરામજી ના ફરસાથી એનો એક દાંત તૂટી ગયો.
કથા ૨ – કાર્તિક એ જ તોડ્યો એનો દાંત :
ભવિષ્ય પુરાણમાં એક કથા આવે છે જેમાં કાર્તિક એ શ્રી ગણેશ નો દાંત તોડ્યો. આપણે બધા જાણીએ છીએ કે ગણેશજી એમના બાળપણમાં ખુબ તોફાની હતા. એક વાર એની મસ્તી વધી ગઈ અને એમણે એના શ્રેષ્ટ ભાઈ કાર્તિક ને પરેશાન કરવાનું શરુ કરી દીધું. આ બધા તોફાનથી પરેશાન થઈને એક વાર કાર્તિક એ એના પર હુમલો કરી દીધો અને ભગવાન શ્રી ગણેશ ને એમનો એક દાંત ગુમાવવો પડ્યો. અમુક ફોટામાં ગણેશજી ના હાથમાં આ દાંત જોવા મળે છે.
કથા ૩ – વેદવ્યાસજી ને મહાભારત લખવા માટે ખુદે તોડ્યો એમનો દાંત :
એક અન્ય કથાની અનુસાર મહર્ષિ વેદવ્યાસજી ને મહાભારત લખવા માટે બુદ્ધિમાન કોઈ લેખક ની જરૂરત હતી. એમણે આ કામ માટે ભગવાન શ્રી ગણેશ ને પસંદ કર્યા. શ્રી ગણેશ આ કામ માટે માની તો ગયા પર એને એક શરત એમની પણ રાખી કે વેદવ્યાસજી મહાભારત લખ્રે સમયે બોલવાનું બંધ નહિ કરે. ત્યારે શ્રી ગણેશહી એ એમનો એક દાંત તોડીને એની કલમ બનાવી લીધી પછી વેદ વ્યાસજી ના વચનો પર મહાભારત લખી.
કથા ૪ – એક અસુર નું વધ કરવા માટે ગણેશજી એ લીધો એમના દાંત નો સહારો :
ગજ્મુખાનુસાર નામના એક મહાબળશાળી અસુર હતો જેને એમની ઘોર તપસ્યાથી આ વરદાન પ્રાપ્ત કરી દીધું કે એને કોઈ અસ્ત્ર શાસ્ત્ર મારી શકે નહિ. આ વરદાન મેળવીને એને ત્રણેય લોકો એમનો હક જમાવી લીધી. બધા એનાથી ડરવા લાગ્યા. ત્યારે એનું વધ કરવા માટે બધાએ ભગવાન શ્રી ગણેશ ને મનાવ્યા. ગજાનંદ એ ગજ્મુખાનુસાર ને યુદ્ધના લલકારા અને એમનો એક દાંત તોડીને હાથમાં પકડી લીધો. ગજ્મુખાનુસાર ને એમનુ મૃત્યુ નજર આવવા લાગ્યું. તે મુષક રૂપ ધારણ કરીને યુદ્ધથી ભાગવા લાગ્યો. ગણેશજી એ એને પકડી લીધો અને એમનું વાહન બનાવી લીધું.
