વાલ્મીકી રામાયણ આપણા દેશ નો અતિપ્રિય એતિહાસિક, પ્રાચીન અને પૌરાણિક ગ્રંથ છે. વાલ્મીકી રામાયણ જ મૂળ રામાયણ છે. આ ગ્રંથ સિવાય પણ ખુબ ઘણા રામાયણ ઉપર ગ્રંથ રચેલા છે. તે બધા ગ્રંથ વાલ્મીકી રામાયણ થી પ્રેરિત છે.
વાલ્મીકી રામાયણ ની અનુસાર ભગવાન શ્રી રામ એ સુગરી ની વાનરસેના દ્વારા સૌ યોજન લાંબા સમુદ્ર પર એક સેતુ નું નિર્માણ કર્યું હતું. એ સેતુ ને પાર કરીને શ્રી રામ અને લક્ષ્મણ લંકા સુધી પહોંચી ગયા હતા. એ સમયે રાવણ એ એમનો એક ગુપ્તચર વાનરરાજ ને સુગરી ની પાસે મોકલ્યો હતો.
એ ગુપ્તચર નું નામ શુક હતું. એ ગુપ્તચર એ સુગરી ને જઈને કહ્યું હે વાનરરાજ તમે બ્રહ્માજી ના પુત્ર છો. આ પ્રકારથી રાક્ષસરાજ રાવણ પણ બ્રહ્માજી ના પ્રપૌત્ર છે. આ રીતે તમે બંને એક બીજા ના સગા સંબંધી છો. તમે બંને ભાઈ સમાન છો. તમને શ્રીરામ ની સહાયતા થી કંઈ લાભ નહિ થાય.
આ સાંભળી સુગરી ને ખુબ ગુસ્સો આવી ગયો. એમણે અંગદ ને કહ્યું આ દુષ્ટ ને પકડી લેવામાં આવે. આ સાંભળી શુક એ કહ્યું હું તો રાવણ નો એક દૂત છું, હું મારા સ્વામી ની કીધેલી વાતો જ તમને કહી છે. તમે મને કેમ મારવા માંગો છો.
આ વાત સાંભળી ત્યાં ઉપસ્થિત અંગદ એ સુગરી ને કહ્યું કે આ શુક દૂત ના રૂપ માં આવેલો રાવણ નો ગુપ્તચર છે. એને અહિયાં રહીને આપણી સેના એન શસ્ત્ર ના વિષય માં ખુબ ઘણું બધું નિરીક્ષણ કરી લીધું છે. આને જીવિત લંકા જવા દેવો સારું નથી થાય.
હવે એ શુક ને લાગ્યું કે હવે મારું બચવું મુશ્કિલ છે ત્યારે એને વિચાર્યું કે શ્રીરામ મારા સ્વામીની જેમ અધર્મ ના માર્ગ પર ચાલવા વાળા નથી. તે મારી રક્ષા જરૂર કરશે. આ વિચારીને તે મોટા અવાજ માં ભગવાન શ્રીરામ ને બોલાવવા લાગ્યો. આ સાંભળી રાવણ શુક પર ગુસ્સે થઇ ગયો.
એમના સ્વામી ને ગુસ્સે જોઇને શુક ના મન માં પ્રાણ નો ભય ઉત્પન્ન થઇ ગયો અને તે ચુપ થઇ ગયો. એ સમયે શુક એ મન માં જ વિચાર્યું કે એક રીતે શ્રીરામ છે જે શરણ માં આવેલા શત્રુઓ ની પણ રક્ષા કરે છે અને બીજી બાજુ રાવણ છે જે એની ભલાઈ ઈચ્છવા વાળા ને પણ મૃત્યુ નો ભય દેખાય છે.