ગુજરાતનું દ્વારકાધીશ મંદિર હિન્દુઓ માટેનું એક પ્રખ્યાત ધાર્મિક સ્થળ માનવામાં આવે છે. તે હિન્દુ ધર્મના ચાર ધામોમાં એક માનવામાં આવે છે. અહીં ભગવાન દ્વારકાધીશની પૂજા કરવામાં આવે છે. જેનો અર્થ દ્વારકાનો રાજા છે. આ સ્થાન દ્વાપર યુગમાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની રાજધાની હતું.
આ મંદિરમાં ધ્વજ પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે, મંદિરની ટોચ પર ધ્વજ હંમેશા પશ્ચિમથી પૂર્વ તરફ લહેરાતો રહે છે. દ્વારકાધીશના મંદિર ઉપર ધ્વજ ઘણા કિલોમીટર દૂરથી પણ જોઇ શકાય છે. આ ધ્વજ 52 ગજની છે. તે 52 ગજનીના ધ્વજા વિશેની દંતકથા છે કે 56 પ્રકારના યાદવોએ દ્વારકા પર શાસન કર્યું હતું.
તે બધાની પોતાની ઇમારતો હતી. આમાં, ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ, બલારામ, અનિરુદ્ધ અને પ્રદ્યુમ્નજી એ દેવતા સ્વરૂપ છે, તેમના મંદિરો બનાવવામાં આવ્યા છે અને તેમના ધ્વજ તેમના મંદિરની ટોચ પર લહેરાતા હોય છે.
આ 52 ગજની ધ્વજા દ્વારકાધીશજીના મંદિર પર બાકીના 52 પ્રકારના યાદવોના પ્રતીક તરીકે લહેરાવવામાં આવ્યો છે. ગોમતી માતા મંદિરની સામેથી 56 પગથિયા પણ મંદિરમાં પ્રવેશવા માટેનું પ્રતીક છે.
મંદિરના શિખર પર 52 ગજની ધજા ફરકાવવાની પરંપરા સદીઓ પહેલાં ની છે. જેને શ્રદ્ધાળુઓ દ્વારા સ્પોન્સર પણ કરવામાં આવે છે. ધજા ફરકાવવા માટે વર્ષ 2023 સુધીનું એડવાન્સ બૂકિંગ થઈ અત્યારથીજ ચુક્યું છે. નવું બૂકિંગ હાલમાં બંધ છે.
સૂર્ય અને ચંદ્રનું પ્રતીક મંદિરની ઉપરના ધ્વજ પર બનાવવામાં આવ્યું છે. આ સંકેત એવું માનવામાં આવે છે કે પૃથ્વી પર સૂર્ય અને ચંદ્રની હાજરી સુધી દ્વારકાધીશનું નામ રહેશે. સૂર્યચંદ્રને શ્રી કૃષ્ણનું પ્રતીક પણ માનવામાં આવે છે, તેથી તેમના મંદિરની ટોચ પર સૂર્ય ચંદ્રનું પ્રતીક ધરાવતું ધ્વજ ફરકાવવામાં આવે છે.
દ્વારકાધીશજીના મંદિર પરનો ધ્વજ સવારે, બપોરે અને સાંજે દિવસમાં 3 વખત બદલવામાં આવે છે. અબોટી બ્રાહ્મણોને ધ્વજ વધારવાનો અને મંદિર પર દક્ષિણા મેળવવાનો અધિકાર છે. દરેક વખતે મંદિરની ઉપર એક અલગ રંગનો ધ્વજ ઉભો કરવામાં આવે છે. આ ધ્વજ ધર્મ અને આધ્યાત્મિકતાનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.